تاریخ طبری ( 16 جلدی) محمدبن جریر طبری

معرفی کتاب"تاریخ طبری"اثر محمدبن جریر طبری:

"تاریخ طبری" یکی از مهم‌ترین و جامع‌ترین منابع تاریخ‌نگاری اسلامی است که توسط محمد بن جریر طبری، مورخ بزرگ قرن سوم هجری، تألیف شده است. این کتاب با دقت بالا به وقایع تاریخی دوران صدر اسلام، از جمله تولد اسلام، فتح‌ها، جنگ‌ها و حکومت‌های مختلف، پرداخته است. ترجمه فارسی این کتاب توسط ابوالقاسم پاینده انجام شده و توسط انتشارات بنیاد فرهنگ ایران منتشر شده است.

"تاریخ طبری" به دلیل دقت و وسعت اطلاعات تاریخی، یکی از منابع معتبر و اصلی برای پژوهشگران تاریخ اسلام و اعراب به شمار می‌رود. طبری در این اثر خود با استفاده از منابع مختلف، سعی کرده است یک تاریخ‌نگاری گسترده و تحلیلی از دوران آغاز اسلام تا زمان خلافت عباسیان ارائه دهد.

درباره‌ی کتاب"تاریخ طبری":

"تاریخ طبری" در اصل یک تاریخ عمومی است که در آن به وقایع تاریخی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی دوران پیش از اسلام و دوران پس از آن پرداخته می‌شود. این کتاب به سه بخش عمده تقسیم می‌شود:

1. تاریخ پیش از اسلام: این بخش به تاریخ اعراب و دیگر اقوام پیش از ظهور اسلام می‌پردازد. طبری در این قسمت به تاریخ یمن، مملکت‌های بزرگ منطقه مانند ایران و روم، و همچنین به اوضاع اجتماعی و سیاسی عرب‌ها اشاره می‌کند.
   
2. ظهور اسلام و پیامبر اسلام: طبری در این قسمت به مباحثی مانند تولد اسلام، زندگی پیامبر اسلام، وقایع هجرت، جنگ‌ها و فتوحات اسلامی پرداخته و به‌ویژه جنگ‌ها و مشکلات مختلفی که مسلمانان در دوران اولیه اسلام با آن مواجه بودند را مورد بررسی قرار می‌دهد.
   
3. دوران خلافت اسلامی و پس از آن: طبری در این بخش به تاریخ خلافت خلفای راشدین، دولت‌های اموی و عباسی و بحران‌های سیاسی و اجتماعی که در دوران‌های مختلف رخ داد پرداخته است.

این کتاب به‌ویژه در بخش‌هایی که به تاریخ جنگ‌ها و فتوح اسلامی پرداخته است، حاوی جزئیات فراوان و تحلیل‌های دقیق است که آن را به یک مرجع اساسی برای پژوهش‌های تاریخی تبدیل کرده است.

درباره‌ی نویسنده‌ی کتاب:

محمد بن جریر طبری، یکی از بزرگ‌ترین مورخان و مفسران قرآن در تاریخ اسلام است. او در قرن سوم هجری (مطابق با قرن نهم میلادی) در طبرستان (استان مازندران کنونی) متولد شد و در بغداد فعالیت‌های علمی و پژوهشی خود را ادامه داد. طبری به عنوان یکی از پیشگامان تاریخ‌نگاری اسلامی، آثار برجسته‌ای در زمینه‌های تاریخ، تفسیر قرآن و فقه از خود به جای گذاشت.

"تاریخ طبری" یکی از مهم‌ترین آثار اوست که در آن سعی کرده است تاریخ اسلام را از آغاز تا دوره خلافت عباسیان به‌طور مفصل و با استفاده از منابع مختلف تاریخی نقل کند. علاوه بر این، طبری در تفسیر قرآن نیز شهرت داشته و اثر بزرگ "جامع البیان" را به‌عنوان تفسیر قرآن نوشته است که از آن نیز به عنوان یکی از منابع معتبر در تاریخ‌نگاری اسلامی یاد می‌شود.

جملاتی برگزیده از کتاب:

در این بخش، می‌توان به جملات برجسته و تاثیرگذار از کتاب "تاریخ طبری" اشاره کرد که هم حاوی اطلاعات تاریخی مهم و هم تحلیل‌های طبری از وقایع مختلف است. برخی از جملات برجسته ممکن است به شرح زیر باشد:

● «پیامبر اسلام در زمانی که در مکه بود، به‌طور پیوسته با مشکلات و مخالفت‌هایی از سوی قریش روبرو بود. اما او هیچ‌گاه از هدف خود که تبلیغ دین جدید بود، دست نکشید.»
  ● «پس از هجرت پیامبر به مدینه، مسلمانان توانستند با پیروزی در جنگ بدر، قدرت خود را در برابر دشمنان تثبیت کنند.»

● «در دوران خلافت عمر بن خطاب، بسیاری از سرزمین‌های غیرمسلمان به قلمرو اسلامی پیوستند و فتوحات بزرگی در غرب و شرق به وقوع پیوست.»

این جملات نشان‌دهنده تحلیل‌های دقیق طبری از وقایع تاریخی هستند که در کنار جزئیات رویدادها به‌طور واضح، روند تحولات تاریخی اسلام را نشان می‌دهند.

دستاوردهای کتاب:

"تاریخ طبری" به دلیل اینکه از اولین تاریخ‌نگاری‌های جامع و تحلیلی درباره تاریخ اسلام است، دستاوردهای زیادی در زمینه تاریخ‌نگاری اسلامی داشته است. از جمله این دستاوردها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

- منبع معتبر: "تاریخ طبری" به عنوان یکی از منابع اصلی تاریخ‌نگاری اسلامی، در تحقیقات تاریخی بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد و در بسیاری از دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی معتبر جهان مورد ارزیابی و استفاده قرار گرفته است.
- تحلیل‌های دقیق سیاسی و اجتماعی: طبری با تحلیل‌های دقیق خود از دوره‌های مختلف تاریخی، توانسته است به‌طور مؤثری تحولات اجتماعی، اقتصادی و سیاسی جهان اسلام را تبیین کند.

- مستندات معتبر: طبری در تدوین کتاب خود از منابع متعدد و متنوعی استفاده کرده است که این موضوع باعث شده تا این کتاب به یکی از مهم‌ترین منابع تاریخ‌نگاری قدیمی تبدیل شود.

نقد و بررسی کتاب:

منتقدان کتاب "تاریخ طبری" غالباً از دقت و جامعیت آن تقدیر کرده‌اند. این کتاب به‌ویژه در ارائه اطلاعات دقیق درباره دوره‌های مختلف تاریخی از جمله دوران جاهلیت، ظهور اسلام، خلافت خلفای راشدین و دوره‌های اموی و عباسی بسیار معتبر است. با این حال، برخی منتقدان به توجه زیاد طبری به روایات و اخبار نقل‌شده اشاره کرده‌اند و معتقدند که در برخی موارد، طبری از نقد و تحلیل دقیق‌تر منابع استفاده نکرده است. این انتقاد، به‌ویژه در بخش‌هایی از کتاب که در آن طبری بدون ارزیابی دقیق منابع تاریخی از آنها استفاده کرده، وارد است.

این کتاب مناسب چه کسانی است؟

"تاریخ طبری" کتابی است که بیشتر برای تاریخ‌پژوهان، دانشجویان و علاقه‌مندان به تاریخ اسلام توصیه می‌شود. این کتاب به دلیل جزئیات دقیق و اطلاعات گسترده‌ای که در آن آمده، می‌تواند به‌عنوان یک مرجع مهم در مطالعات تاریخی اسلامی مورد استفاده قرار گیرد. همچنین، افرادی که به‌دنبال درک دقیق‌تری از تحولات تاریخی و اجتماعی دوران صدر اسلام هستند، می‌توانند از این کتاب بهره‌برداری کنند.

سخن پایانی:

در نهایت، "تاریخ طبری" اثری است که در تاریخ‌نگاری اسلامی جایگاه ویژه‌ای دارد. طبری با استفاده از منابع متعدد و با دقتی بی‌نظیر، تاریخ اسلام و وقایع آن را به‌طور جامع و تحلیلی ارائه داده است. این کتاب نه تنها یک منبع تاریخی، بلکه یک اثر فکری مهم است که می‌تواند برای هر کسی که به تاریخ اسلام و تحولات آن علاقه دارد، مفید باشد.

"کتاب‌ تاریخ طبری را در سایت ۵۰ کتاب خریداری کنید!

فرصت را از دست ندهید و دنیای جدیدی از دانش را کشف کنید!"